Tiroid bezi boynun ön alt tarafında, nefes burusunun arkasında yer alan bir iç salgı bezidir. Sağ ve sol lob olarak ikiye ayrılır. Vücudumuzda en fazla kanlanan organlardan birisidir. Türkiye’de tiroid hastalıklarına çok sık rastlanmaktadır. Kadınlarda ve ileri yaş gruplarında daha sık görülmektedir.

    Tiroid hormonu; T3 (Triiyodotironin), T4 (Tiroksin) ve kalsitonin olmaz üzere üç formda bulunur.

T3 ve T4’ün temel görevleri:

• Metabolik süreci hızlandırmak
• Beyin işlevlerini yerine getirmek
• Hücre çoğalmasını desteklemektir.

    İyot tirod hormonlarının yapılmasında kullanılan temel elementtir. Bu yüzden iyodun besinlerle yeterli miktarda alınması önemlidir. Normal beslenme düzenimizde iyot eksikliği çok sık görülmez fakat iyottan fakir topraklarda yetişen besinlerin tüketimiyle vücudumuza yeterli iyodu alamayabiliriz. Ülkemizde özellikle karadeniz toprakları iyottan fakir olduğundan o bölgede tiroid hastalıkları daha sık görülmektedir. İyottan fakir beslenmediğimiz durumlarda tiroid hormonlarının az çalışması veya çok çalışmasına bağlı olarak da tiroid hastalıkları görülebilmektedir.

    Normal fonksiyon gösteren tiroid bezine ötiroid bezi denir. Normalden daha az çalışması durumuna hipotiroidizm, Normalden çok çalışması durumuna ise hipertirodizm denilmektedir.

Hipotiroidizm

T4, T3 ve hormon eksikliği nedeniyle hipotriroidizm görülür.
Çocuklarda kretinizm, yetişkinlerde ödem oluşumu görülür.Hipotoidizm yavaş ilerleyen bir hastalıktır. Metabolizma hızının yavaşlamasıyla birlikte organların işleyişi de yavaşlar.
Kilo verme süreçlerinde bu yüzden tiroid hormonların kontrolünün yapılması önemlidir.

Belirtileri

• Metabolizma yavaşlar
• Metabolizmanın yavaşlamasıyla birlikte soğuğa tahammülsüzlük
• Zihinsel aktivitelerde zayıflık
• Çabuk yorulma
• Bağırsak hareketlerinin de yavaşlamasıyla kabızlık
• Kilo artışı
• Kalp daha az çalıtığından nabzın yavaşlaması
• Kan kolesterol seviyesinde artma
• Ödem
• Anemi
• Kadınlarda adet düzensizliği

Hipertiroid

Tiroid bezinin aşırı çalışması durumunda hipertiroid görülür. En sık nedeni Graves hastalığı ve toksik nodüler guatrdır. Her yaşta ve her cinse ortaya çıkabilir. Genetik rol önemlidir. Çocuklarda büyüme gelişme ve zeka gelişiminde çok etkilidir. Çocuğun okul başarısını bozabilir.

Psikolojik olarak da bizi çok etkilediğinden psikiyatrik hastalıkların altından da tiroid hastalıkları çıkabilir.

Belirtileri

• Çabuk heyecanlanma
• Çabuk terleme (özellikle avuç içlerinde)
• Uyku bozukluğu
• Sıcak basması
• Ellerde titreme
• Saçlarda dökülme
• Kaslarda zayıflık
• Nabzın hızlı artması
• Hipertansiyon
• Diyare
• Folik asit eksikliği
• İştahta artma

Beslenme

Tiroid bezi sorunlarında beslenme önemli bir paya sahiptir. Tiroid bezindeki anormallik vücut ağırlığı üzerinde çok etkilidir. Bu nedenle tiroid bezlerinizin durumu için doktorunuza başvurmalı ve size uygun beslenme programı için diyetisyeninize mutlaka danışmalısınız. 

Tüketilmesi gereken besinler:
Su tüketimi çok önemlidir. Sağlıklı bireylerden biraz daha fazla su tüketmeleri gereklidir.
Metabolizmanın hızlanması açısından düzenli beslenme programı uygulanmalıdır. Ana ve ara öğün miktarına ve saatine uyum gösterilmelidir.
Selenyumdan zengin deniz ürünleri, mantar, yumurta gibi besinler günlük beslenmemizde yer almalıdır.
E vitamininden zengin yağlı tohumlar tüketilmelidir.
İyot eksikliği varsa iyotlu sofra tuzu kullanılmalıdır.
Antioksidanlardan zengin yeşil yapraklı sebze ve meyve tüketimi sağlanmalıdır.

Tüketiminde dikkat edilmesi gereken besinler:
Guatrojenik besinler dediğimiz: brokoli, lahana, turp, şalgam, karnabahar gibi besinlerin tüketiminden kaçınılmalıdır.
Yeşilçay tüketiminde dikkatli olunmalıdır. İlaç kullanan bireyler ilaç kullanımından en az 4 saat geçmeden tüketmemelidir.
Soya ve soya bazlı yiyeceklerde bulunan fitoöstrojen sebebiyle bu besinler de  tüketilirken dikkat edilmesi gerekenler arasındadır. Özellikle ilaç kullanan bireyler ilaç etkileşiminden dolayı dikkat etmelidirler. İlaç içtikten sonra en az 4 saat geçmelidir.